SULTAN VAHİDEDDİN VE MUSTAFA KEMAL PAŞA
M.Kemal Paşa'yı Milli Kurtuluş Hareketini planlaması için Anadolu'ya gönderen ve içinde bulunulan ağır şartlara rağmen bir kurtuluş çaresi arayan Sultan Vahideddin'dir. Sultan Vahideddin M.Kemal Paşa'yı milli direnişi organize etmesi için görevlendirerek, kendisini çok geniş yetkilerle donattı. Öyle ki Osmanlı tarihinde böylesine büyük bir yetki geçmişte sadece Köprülü Mehmet Paşa’ya verilmişti. Mustafa Kemal Paşa o günlerdeki özel yazışmalarını "Fahri Yaver-i Hazret-i Şehriyâri, Sâbık Yıldırım Grubu Kumandanı Mirliva Mustafa Kemal" ünvanıyla yapmaktaydı. Sultan Vahideddin devletin içinde bulunduğu durumun vehameti sebebiyle Mustafa Kemal için geniş yetkiler içeren 9. Ordu Müfettişliğine ilişkin iradei seniyyeyi ivedilikle çıkarmıştı. Atamayla ilgili muamelelerin tamamlanmasında da çok acele etmekteydi.
Enver Paşa ise yazdığı mektuplarla Sultan Vahdeddin'i uyarmakta ve buna engel olmaya çalışmaktaydı:
"Yapmış olduğum tahkikat neticesi evvelce arzetmiş olduğum veçhile Mustafa Kemal'in Anadolu'ya gönderilmesi bâdi-i felaketimiz olacaktır. İstanbul'da Kavaklık Sâdık, Kadıköylü Kemal ve Karaağaç Fişek Fabrikası Müdürü Kürt Bilal vesaireden müteşekkil bir heyet kurmuşlar. Fransız nakliye şirketlerinin ve bazı eşhasın maddi yardımları ile aleyhimize isyan hazırlamaktadırlar. Bendenizin hemen Rusya'ya hareketim farz olmuştur. Mustafa Kemal'i vâki devlete icabet ettiremedim. Enver benim için Yusuf İzzeddin'e yaptığını bana da yapacak demiş. Emirlerinize intizardayım Efendim Hazretleri.."
Tarih Enver İmza
Şifre
21. 14 35
Sultan Vahideddin'i bu hususta telkin ve tesir altına almak ve bu surette M.Kemal Paşa'nın Anadolu'ya gönderilmesini önlemeye çalışmak isteyen başka kimseler de vardı. Fakat o bunların hiç birini dinlememiş ve M.Kemal Paşa'yı her türlü imkanla teçhiz ederek Anadolu'ya göndermiştir. O kadar ki şahsi atlarını bile satmak suretiyle sağladığı 40.000 altını da O'na vermiştir.
Sultan Vahideddin, filonun geldiği Kasım 1918’den Mayıs 1919’a kadar devam eden müzakereler sonucunda, Mustafa Kemal ile defalarca görüşmüş ve Yıldız Sarayındaki son ve gizli görüşmede, Anadolu’ya görevli olarak gitmesine ve milli bir idare kurulmasına karar verilmiştir. Neticede İtilaf Devletleri Yüksek Komiserliğinden Mustafa Kemal’in vizesini alan, elindeki imkanlarla onu destekleyen ve Samsun’a çıkması için yeterli bir vapur hazırlatan Sultan Vahideddin, Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaşmasından sonra da, hükümetleri vasıtasıyla ve şifrelerle Mustafa Kemal’i desteklemeye devam etmiştir.
Yorumlar